Anemi, halk arasında kansızlık olarak bilinen bir sağlık sorunudur. Ancak bu durum, vücutta kanın az olması anlamına gelmez. Anemi, kandaki belirli maddelerin eksikliğinden kaynaklanır. Kan, alyuvarlar, akyuvarlar, trombositler ve proteinlerden oluşan bir maddedir. Bunun yanı sıra, kan içinde çeşitli kimyasallar da bulunur, ancak kanın temel bileşenleri bu dört maddeden oluşur. Kemik iliği, kırmızı kan hücrelerini üretmekle görevlidir. Yeni üretilen hücreler, eski hücrelerle yer değiştirerek yenilenir. Bu yenileme işlemi sürekli devam eder. Kırmızı kan hücrelerinin içinde bulunan hemoglobin, solunum ile alınan oksijeni kan yoluyla organlara taşır. Anemi, bu noktada oksijenin dokulara ulaşmasında görev yapan hemoglobin sayısının normalden düşük olması sonucu ortaya çıkar. Hemoglobin iki şekilde eksik olabilir: Hemoglobin içeren kan hücrelerinin yeterli sayıda üretilmemesi ya da üretilen kırmızı kan hücrelerinde yeterli miktarda hemoglobin bulunmaması durumunda anemi ortaya çıkabilir.

Aneminin vücutta yarattığı ilk etki, organlara ve dokulara ihtiyaç duyulan oksijenin taşınamamasıdır. Vücutta organlar işlevlerini tam olarak yerine getirebilmek için oksijene ihtiyaç duyar. Bu gibi durumlarda anemi başlangıcında vücut, durumu telafi edebilmek için kalbe daha fazla yüklenir. Anemi yavaş yavaş ilerliyorsa veya hafif seyrediyorsa, vücutta herhangi bir etki yaratmayabilir. Anemi, farklı nedenlerden dolayı oluşabilir ve oluştuğu nedene bağlı olarak farklı belirtiler gösterebilir. Ancak aneminin genel belirtileri vardır. Bu belirtiler enerji düşüklüğü, halsizlik, baş dönmesi, göz kararması ve nefes darlığı olarak sıralanabilir. Bu belirtilere ek olarak kalp çarpıntısı, tat almada bozukluk, kulak çınlaması ve ten renginde solukluk da ortaya çıkabilir.

Demir eksikliği nedeniyle anemi yaşayan kişilerde kağıt, toprak ve buz gibi yenmemesi gereken maddelere karşı bir iştah söz konusudur. Ağız içinde ağrı, tırnaklarda şekil bozukluğu, dudak çatlaması ve dil ağrısı yaşanabilecek belirtiler arasındadır. Demir eksikliğine bağlı gelişen anemi için doktor demir takviyesi reçete edebilir. Vücutta demirin aşırı yüksek olması, kusma, mide bulantısı, ishal, baş ağrısı, yorgunluk ve eklem ağrılarına yol açabilir. Bu nedenle doktorun tavsiye ettiği demir takviyesi, dozunda ve önerilen miktarda kullanılmalıdır. Gebelik ve çocukluk dönemlerinde vücutta demir ihtiyacında artış yaşanır. Bununla beraber, çok şiddetli geçen adet kanamaları, bağırsak kanaması, çölyak hastalığı ve demir bakımından yetersiz beslenme de anemiye yol açabilir.

B12 vitamini eksikliğinde de anemi görülebilir. B12 vitamini eksikliğine bağlı gelişen anemi nedeniyle, el ve ayaklarda karıncalanma, iğne batma hissi, güçsüzlük, yürüme bozukluğu, sakarlık ve unutkanlık gibi şikayetler oluşabilir. B12 vitamini eksikliği nedeniyle yaşanan aneminin tedavisinde B12 vitamini eksikliğinin giderilmesi gerekir. Vücutta B12 vitamini deposu eksilmişse doktor enjeksiyon şeklinde depoyu dolduracaktır. Eğer eksiklik sınırlıysa ağız yolu ile kullanılan B12 takviyeleri tavsiye edilebilir. B12 vitamini eksikliği nedeniyle yaşanan anemi, B12 vitamini eksikliği tedavi edildiğinde kendiliğinden ortadan kaybolur.

Kurşun zehirlenmesi, hayati risk yaratan ciddi bir zehirlenme türüdür. Zehirlenmeye bağlı olarak yaşanan anemi nedeniyle, diş etlerinde renk değişimi, karın ağrısı, kusma ve kabızlık gibi şikayetler yaşanır. Kurşun zehirlenmesi çok sık karşılaşılan bir zehirlenme türü değildir. Daha çok kurşun ile ilgili işlerde çalışan kişilerde görülür. Kurşun zehirlenmesinden şüphelenen kişinin zaman kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurması gerekir.

Tıpta hemoliz olarak bilinen sorun ani ve kronik olmak üzere iki şekilde gelişebilir. Kronik olarak geliştiğinde cilt ve göz aklarında sararma, idrar renginde değişiklik, bacaklarda ülser, bebeklerde ise büyüme geriliği gibi şikayetlere yol açar. Ani gelişen kırmızı kan hücre yıkımında ise bu şikayetlere eşlik eden cilt altı morlukları, karın ağrısı ve nöbetler yaşanabilir. Folat takviyesi, demir değişimi ve kan nakli gibi tedavi yöntemleri kullanılarak anemi tedavi edilebilir.

Orak hücreli anemi, kalıtsal bir hastalıktır. Hemoglobin, kırmızı kan hücrelerine hilal şeklini verir. Diğer kırmızı kan hücrelerine oranla yapısal olarak daha sert ve yapışkandır. Bu hücreler, damarlarda kan akışını olumsuz etkiler ve organlara yeteri kadar kan ulaşmasını engeller. Halsizlik, gelişim bozukluğu, bacak, eklem ve karın ağrısı gibi şikayetlere yol açar.

Aneminin birçok farklı türü bulunmaktadır ve her biri farklı nedenlerden kaynaklanabilir:

Anemi, çok çeşitli nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilen ve farklı belirtilerle kendini gösterebilen bir sağlık sorunudur. Erken teşhis ve uygun tedavi yöntemleri ile anemi yönetilebilir ve hastaların yaşam kalitesi artırılabilir. Eğer anemi belirtileri yaşıyorsanız, bir sağlık profesyoneline danışmanız önemlidir.